Tytuł aktu:

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw

Krótki opis charakteru projektu, kontekstu, przewidywanego procesu legislacyjnego, znaczenia dla sektora i poziomu zaangażowania w ramach monitoringu, prognoza skutków:

Projekt nowelizacji ustawy Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw przewiduje szereg zmian mających na celu poprawę efektywności postępowań karnoskarbowych oraz wykonywania orzeczonych kar (pierwszeństwo zasady egzekucji nad represją). Projekt ustawy przewiduje m.in. następujące rozwiązania:
1) Zmiana zasad korzystania z instytucji czynnego żalu – nie będzie możliwe skorzystanie z tej instytucji po rozpoczęciu przez organ czynności służbowej, w szczególności przeszukania lub kontroli, chyba że czynność ta nie dostarczy podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.
2) Usunięcie warunku uiszczenia „wymagalnej” należności publicznoprawnej w celu skorzystania z instytucji czynnego żalu. Ustawodawca uzasadnia zmianę tym, że z punktu widzenia zasad racjonalności nie sposób czekać, aż zostanie wydana decyzja wymiarowa, aby sprawca mógł skorzystać z instytucji czynnego żalu.
3) Wprowadzenie zasady, zgodnie z którą orzeczenie kary grzywny za przestępstwo skarbowe w drodze dobrowolnego poddania się odpowiedzialności nie będzie stanowiło przesłanki recydywy skarbowej
4) Wprowadzenie możliwości zobowiązania przez sąd podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo do zwrotu nie tylko uzyskanych korzyści majątkowych, ale (w przypadku gdy np. korzyść ta została już skonsumowana) także równowartości osiągniętej przez niego korzyści majątkowej.
5) Rozszerzenie katalogu przypadków, w których można orzec środek karny zakazu prowadzenia określonej działalności o:
a) czyn wystawienia faktury lub rachunku w sposób nierzetelny lub posługiwania się takim dokumentem (art. 62 § 2 k.k.s.),
b) uporczywe niewpłacanie w terminie podatku, jeżeli kwota niewpłaconego podatku przekracza pięćdziesięciokrotność minimalnego wynagrodzenia (art. 57 § 1a),
c) posiadanie, przechowywanie, przewożenie, przesyłanie lub przenoszenie podrobionych lub przerobionych znaków akcyzy lub upoważnień do odbioru banderol (art. 67a § 1 k.k.s.).
6) Wprowadzenie nowych przestępstw i wykroczeń skarbowych:
a) uporczywe niewpłacanie w terminie podatku, jeżeli kwota niewpłaconego podatku przekracza pięćdziesięciokrotność minimalnego wynagrodzenia, podlegające karze grzywny do 720 stawek dziennych (art. 57 § 1a kks);
b) nieprzechowywanie księgi i dokumentów związanych z jej prowadzeniem, wbrew obowiązkowi, do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, podlegające karze grzywny do 240 stawek dziennych (art. 60 § 2a kks);
c) niezawiadamianie w terminie właściwego organu, wbrew obowiązkowi, o miejscu przechowywania księgi oraz dokumentów związanych z jej prowadzeniem w razie likwidacji lub rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, podlegające karze grzywny do 240 stawek dziennych (art. 60 § 2b kks);
7) Wprowadzenie zasady, zgodnie z którą przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami będą karalne także w razie popełnienia ich za granicą, jeżeli zostały ujawnione w wyniku czynności kontrolnych przeprowadzonych tam przez polski organ celny lub inny organ uprawniony na podstawie umów międzynarodowych.
Wskazane zmiany mają istotne znaczenie dla podmiotów z branży usług szkoleniowych, jako podatników, do których w przypadku spełnienia znamion poszczególnych przepisów będą one miały zastosowanie. W związku z zaostrzeniem przepisów karnoskarbowych tym istotniejsze jest dla branży monitorowanie zmieniających się przepisów podatkowych, w szczególności w zakresie Polskiego Ładu i jego nowelizacji oraz „poprawek”.

Kluczowe zapisy

Analiza projektowanych zmian w ustawie pozwala na konkluzję, że ustawodawca z jednej strony chce zachęcić podatników do korzystania z instytucji czynnego żalu i dobrowolnego poddania się odpowiedzialności, a z drugiej wprowadza przepisy mające na celu uszczelnienie systemu podatkowego m.in. poprzez wydłużenie okresów przedawnienia, wprowadzenie nowych przestępstw i wykroczeń skarbowych oraz innych przepisów mających charakter zaostrzający, z czego najważniejsze to: - Podwyższenie granic nadzwyczajnego obostrzenia kary z 10 lat kary pozbawienia wolności do 15 lat kary pozbawienia wolności.
- Usunięcie art. 44 § 2 k.k.s., stanowiącego, że karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej należności;
- Podwyższenie wysokości możliwości wymierzenia kary grzywny z jednej dziesiątej do jednej dwudziestej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.
- Wydłużenie karalności wykroczenia skarbowego do 2 lat od czasu jego popełnienia oraz wprowadzenie zasady według której przedłużenie tego okresu powoduje wszczęcie postępowania karnego „w sprawie”, a nie „przeciwko osobie”.

Konsultacje:

Etap konsultacji publicznych projektu ustawy zakończył się 9 marca 2022 r.

Proces legislacyjny:

Projekt ustawy aktualnie został skierowany do opinii I Prezesa Sądu Najwyższego, Krajowej Rada Sądownictwa, Prokuratora Krajowego, Krajowej Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Prezesa Prokuratorii Generalnej RP.