Tytuł aktu:

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw

Krótki opis charakteru projektu, kontekstu, przewidywanego procesu legislacyjnego, znaczenia dla sektora i poziomu zaangażowania w ramach monitoringu, prognoza skutków:

Omawiana nowelizacja ma na celu naprawdę błędnych oraz niekorzystnych rozwiązań podatkowych wprowadzonych w ramach tzw. Polskiego Ładu.

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez projekt ustawy to uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej, obniżenie najniższej stawki na skali podatkowej do 12% oraz umożliwienie odliczenia składki zdrowotnej. Ponadto ustawa wprowadza następujące rozwiązania:

• Możliwość zmiany sposobu opodatkowania z podatku liniowego i ryczałtu na skalę podatkową za dochody osiągnięte w 2022 r. w zeznaniu rocznym PIT-36 za 2022 r.
• Zmiany w zakresie stosowania przez płatników kwoty wolnej od podatku przy poborze zaliczek na podatek dochodowy. Przewidziana jest możliwość wskazania przez podatnika do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek, w sytuacji gdy osiąga przychód z wielu źródeł. Nie oznacza to, że każdy ze wskazanych płatników będzie stosował 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, a że kwota ta zostanie rozdzielona pomiędzy maksymalnie trzech płatników.
• Wprowadzenie nowego rozwiązania w zakresie zaliczania kosztów uzyskania przychodu, zgodnie z którym składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu należności np. ze stosunku pracy, w części finansowanej przez płatnika tych składek, będą kosztem w miesiącu, za który są należne, jeżeli zostały opłacone w terminie wynikającym z przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, a nie w odrębnym terminie dotychczas określonym w przepisach podatkowych. Zmiana wejdzie w życie od 1 stycznia 2023 r. i będzie miała zastosowanie do składek z tytułu należności, o których mowa w art. 22 ust. 6bb ustawy PIT, należnych od 1 stycznia 2023 r.
• Uchylenie od 1 lipca 2022 r. obowiązku nałożonego na płatników wyliczania w trakcie 2022 r. zaliczek również według zasad obowiązujących do końca 2021 r., czyli uchylenie tzw. mechanizmu rolowania zaliczek wprowadzonego do systemu prawnego w drodze rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. Jednocześnie w celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości projekt zwalnia płatnika z obowiązku poboru i wpłacenia do dnia 30 czerwca 2022 r. tej części zaliczki, która nie została pobrana ze względu na brak różnicy umożliwiającej pobranie wcześniej sprolongowanej zaliczki.
• Zmiana w zakresie art. 66 ust. 1 pkt 35 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wprowadzającej obowiązek opłacania składki zdrowotnej przez osoby powołane do pełnienia funkcji i uzyskujących wynagrodzenie z tego tytułu poprzez doprecyzowanie, że pod wskazany tytuł podlegają również prokurenci. Ponadto projekt ustawy wyłącza z tego zakresu osoby otrzymujące wynagrodzenie do kwoty 6000 zł rocznie, które to wynagrodzenie kwalifikowane jest jako przychód określony w art. 13 ust. 5 lub 6 ustawy PIT, tj. wynagrodzenie osób wykonujących czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich oraz osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności.

Planowana nowelizacja ma znaczenie dla podmiotów prowadzących usługi rozwojowe, ponieważ wpływa na wysokość ich obciążenia podatkowego oraz składkowego. Ze względu na ilość niedopracowanych oraz niekorzystnych rozwiązań wprowadzonych przez Polski Ład, zmiany wprowadzane projektem ustawy należy uznać za potrzebne oraz w większości korzystne dla przedsiębiorców. W szczególności za pozytywne należy ocenić przywrócenie możliwości odliczenia składki zdrowotnej dla przedsiębiorców rozliczających się liniowo lub ryczałtem. Przedsiębiorcy rozliczający się za pomocą skali podatkowej mogą natomiast skorzystać z obniżenia najniższego progu skali do 12%. Za korzystne należy również uznać uchylenie ulgi dla klasy średniej i mechanizmu podwójnego wyliczania zaliczek, które znacznie utrudniały dokonanie prawidłowych wyliczeń księgowych.

Kluczowe zapisy

Projekt ustawy uchyla tzw. ulgę dla klasy średniej, a w zamian za to obniża najniższą stawkę na skali podatkowej z 17% na 12%. Ustawodawca przewidział również zabezpieczenie dla podatników, dla których uchylenie ulgi nie będzie korzystnym rozwiązaniem. W przypadku gdy podatek należny za 2022 r. obliczony zgodnie z znowelizowanymi przepisami, będzie wyższy od hipotetycznego podatku należnego za 2022 r. obliczonego zgodnie z przepisami w poprzednim brzmieniu, właściwy naczelnik urzędu skarbowego zwróci podatnikowi kwotę tej różnicy. Czynność ta będzie dokonywana z urzędu, bez wniosku podatnika, w trybie bezdecyzyjnym. Każdy podatnik, u którego wystąpi kwota różnicy do zwrotu, otrzyma od właściwego naczelnika urzędu skarbowego informację o wystąpieniu kwoty różnicy w terminie 21 dni od dnia złożenia zeznania. Informacja ta nie będzie podlegać zaskarżeniu.

Dla przedsiębiorców rozliczających się według 19% stawki podatku, proponuje się wprowadzenie odliczenia od dochodu zapłaconej przez podatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość rocznego odliczenia składek będzie limitowana do 8700 zł. Wysokość limitu będzie planowo podlegała corocznie podwyższeniu o wskaźnik odpowiadający ilorazowi rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonej w roku poprzednim na podstawie art. 19 ust. 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, oraz rocznej podstawy wymiaru tych składek ogłoszonej dwa lata wstecz, po zaokrągleniu do pełnych 100 złotych w górę.

W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, odliczenie będzie wynosić 50% wartości zapłaconych składek zdrowotnych. Natomiast w przypadku osób opłacających podatek w formie karty podatkowej odliczeniu od podatku podlegać będzie kwota stanowiąca 19% składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w roku podatkowym w związku z prowadzoną działalnością opodatkowaną w formie karty podatkowej.

Konsultacje:

Etap przeprowadzania konsultacji publicznych zakończył się 15 kwietnia 2022 r.

Proces legislacyjny:

Projekt skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu.